Νηπιακή ονομάζεται η πρώτη από τις τρεις περιόδους της παιδικής ηλικίας, από το 1ο έως και το 3ο έτος ζωής. Σε αυτή την περίοδο, η σωστή διατροφή είναι μέγιστης σημασίας για τη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού, αλλά και για την απόκτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών που θα το ακολουθούν στο μέλλον.
Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΝΗΠΙΟΥ
Η ανάπτυξη των νηπίων, όπως και το μεγαλύτερων παιδιών, παρακολουθείται και αξιολογείται μέσα από ειδικές καμπύλες – πίνακες ανάπτυξης, που συσχετίζουν ύψος, βάρος και ηλικία και είναι διαφορετικές για κάθε φύλο.
Μετά το πρώτο έτος ζωής, τα πόδια αναπτύσσονται περισσότερο συγκριτικά με τον κορμό και την κεφαλή, και αρχίζει να μειώνεται το ποσοστό λίπους σώματος. Το βάρος αυξάνεται κατά περίπου 2 – 2,5 κιλά / έτος και το ύψος κατά περίπου 7,5 εκατοστά / έτος μέχρι και την ηλικία των 7 ετών.
ΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΝΗΠΙΟΥ
Οι διατροφικές ανάγκες των νηπίων, όπως και των μεγαλύτερων παιδιών, εξαρτώνται από την ηλικία, το ρυθμό ανάπτυξης και τη φυσική δραστηριότητα. Παρόλα αυτά, υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 1000 – 1300 θερμίδες / ημέρα, οι οποίες πρέπει να καλύπτονται από μία ποικιλία τροφίμων. Στους πίνακες που ακολουθούν, παρουσιάζονται οι βασικές ομάδες τροφίμων, καθώς και κάποιες ενδεικτικές ποσότητες, κατάλληλες για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
ΝΗΠΙΑ 1 ΕΩΣ 2 ΕΤΩΝ
| Ομάδες Τροφίμων | Μέγεθος Μερίδας | Μερίδες Ημερησίως |
|---|---|---|
Αμυλούχα (ψωμί, δημητριακά, ρύζι, ζυμαρικά) | 1 φέτα ψωμί, ½ φλιτζ δημητριακά, ½ φλιτζ μαγειρεμένο ρύζι / ζυμαρικά, 2-3 μπισκοτάκια | 4 – 6 |
Λαχανικά | ½ φλιτζ ωμά ή μαγειρεμένα λαχανικά | 3 |
Φρούτα | ½ μέτριο φρούτο, ¼ – ½ φλιτζ κομμένα φρούτα | 2 |
Γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι, τυρί) | ½ φλιτζ γάλα ή γιαούρτι, 30 γρ τυρί, 1 φτ τυρί του τοστ | 4 |
Πρωτεϊνούχα (μοσχάρι, ψάρι, πουλερικά, αυγό, όσπρια) | 30 γρ μαγειρεμένο άπαχο κρέας, 1 αυγό, ½ φλιτζ μαγειρεμένα όσπρια | 3,5 |
ΝΗΠΙΑ 2 & 3 ΕΤΩΝ
Ομάδες τροφίμων | Μέγεθος Μερίδας | Μερίδες Ημερησίως: 2 ετών | Μερίδες Ημερησίως: 3 ετών |
|---|---|---|---|
Αμυλούχα (ψωμί, δημητριακά, ρύζι, ζυμαρικά) | 1 φέτα ψωμί, 1 φλιτζ δημητριακά, ½ φλιτζ μαγειρεμένο ρύζι / ζυμαρικά | 3 | 4 – 5 |
Λαχανικά | 1 φλιτζ ωμά ή ½ φλιτζ μαγειρεμένα λαχανικά | 1 | 1 – 1,5 |
Φρούτα | 1 μέτριο φρούτου | 1 | 1 – 1,5 |
Γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι, τυρί) | 1 φλιτζ γάλα ή 1 γιαούρτι ή 40 γρ τυρί | 2 | 2 |
Πρωτεϊνούχα (μοσχάρι, ψάρι, πουλερικά, αυγό, όσπρια) | 30 γρ μαγειρεμένο άπαχο κρέας, 1 αυγό, ½ φλιτζ μαγειρεμένα όσπρια | 2 | 3 – 4 |
ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Τα νέα τρόφιμα είναι σημαντικό να δίνονται με περίπου 1 εβδομάδα κενό μεταξύ τους, ώστε να ανιχνεύονται πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις. Τα πιο συχνά αλλεργιογόνα είναι το ασπράδι του αυγού, οι ξηροί καρποί και το ψάρι. Το μέλι, λόγω ενός μικροοργανισμού που περιέχει, μπορεί να προκαλέσει ένα είδος τροφικής δηλητηρίασης που ονομάζεται αλλαντίαση και είναι επικίνδυνη για τη ζωή των βρεφών. Γι’ αυτό το λόγο η προσθήκη του στο διαιτολόγιο πρέπει να γίνεται μετά την ηλικία των 2 ετών. Επίσης τα μεγάλα κονσερβοποιημένα και μη ψάρια, όπως ο τόνος και ο σολωμός, δεν πρέπει να καταναλώνονται μέχρι το παιδί να φτάσει περίπου τα 10 κιλά σωματικού βάρους, λόγω της πιθανής περιεκτικότητας σε υδράργυρο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε τρόφιμα που μπορούν να προκαλέσουν πνιγμό, όπως οι ξηροί καρποί, τα μικρά ή αποξηραμένα φρούτα, τα σκληρά λαχανικά και οι τσίχλες, οπότε καλό είναι να καθυστερήσει η ένταξή τους στη διατροφή του παιδιού. Τέλος, η προσθήκη ζάχαρης και αλατιού στο φαγητό θα πρέπει να αποφεύγεται όσο το δυνατόν περισσότερο.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΝΗΠΙΟΥ
- Σερβίρετε τα καινούργια τρόφιμα πάντοτε μαζί με κάποιο ήδη αποδεκτό και αγαπημένο από το παιδί φαγητό, ώστε να μειώσετε τις αντιδράσεις νεοφοβίας και απόρριψης του τροφίμου. Δώστε χρόνο στο παιδί να μυρίσει και να γευτεί το νέο τρόφιμο και επαναλάβετε τη διαδικασία όσες φορές χρειαστεί.
- Δώστε προσοχή στις ποσότητες που σερβίρετε. Η μερίδα ενός νηπίου αντιστοιχεί περίπου στο ¼ της μερίδας ενός ενήλικα.
- Μην πιέζετε το παιδί να αδειάσει το πιάτο του και μην χρησιμοποιείτε το φαγητό ως ”τιμωρία” ή ”επιβράβευση”.
- Φροντίζετε το φαγητό να είναι μαλακό, καλομαγειρεμένο και σε κατάλληλη θερμοκρασία. Κόβετέ το πάντα σε μικρά κομμάτια.
- Χρησιμοποιήστε ειδικό, ψηλό καρεκλάκι την ώρα του φαγητού και σερβίτσιο κατάλληλο για παιδιά.
- Τα νήπια είναι ευαίσθητα σε τροφικές μικροβιακές λοιμώξεις. Για να τα κρατάτε ασφαλή, πλένετε πάντα καλά τα χέρια σας, τα ίδια τα τρόφιμα, αλλά και τα σκεύη που χρησιμοποιείτε κατά την προετοιμασία και το σερβίρισμα του φαγητού. Δίνετε προσοχή στις οδηγίες συντήρησης και απόψυξης των τροφίμων.
- Να θυμάστε ότι αποτελείτε παράδειγμα για το μικρό σας, οπότε οι δικές σας διατροφικές συνήθειες και απόψεις, όπως και των υπολοίπων που εμπλέκονται στην καθημερινότητά του (γιαγιά, παππούς, θεία κτλ) μπορούν να καθορίσουν τη στάση του απέναντι στο φαγητό για όλα τα επόμενα χρόνια της ζωής του.
Θυμηθείτε: όταν αντιμετωπίζετε πρόβλημα υγείας να απευθύνεστε στον ειδικό. Το άρθρο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν περιέχει εξατομικευμένες οδηγίες.
Οι πίνακες προέρχονται από ενημερωτικό φυλλάδιο του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων – διατροφολόγων.