Σε γενικές γραμμές, αυτό που γνωρίζουμε για τα λιπαρά των τροφίμων είναι πως πρέπει να τα αποφεύγουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Η αλήθεια όμως είναι πως δεν έχουν όλα τα είδη λιπαρών την ίδια επίδραση στην κατάσταση της υγείας μας, καθώς κάποια από αυτά είναι ωφέλιμα, ενώ κάποια άλλα μπορούν να είναι πολύ επιβαρυντικά. Συγκεκριμένα, αυτό το άρθρο έχει σκοπό να ενημερώσει για μία από αυτές τις κατηγορίες, τα τρανς λιπαρά.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΤΡΑΝΣ ΛΙΠΑΡΑ?
Τα τρανς λιπαρά οξέα είναι συστατικά των τροφίμων, τα οποία βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες σε ορισμένα ‘’φυσικά’’ τρόφιμα, όπως το κρέας μηρυκαστικών ζώων, τα γαλακτοκομικά και τα τυριά. Αντιθέτως, μπορούν να προκύψουν σε μεγάλες συγκεντρώσεις μετά από αλλαγές στη χημική δομή φυτικών λιπαρών, κατόπιν επεξεργασίας. Τέτοια επεξεργασία αποτελεί η υψηλή θερμοκρασία του τηγανίσματος, αλλά και μία πρακτική της βιομηχανίας τροφίμων γνωστή ως ‘’υδρογόνωση’’. Αυτή χρησιμοποιείται για να στερεοποιηθούν τα φυτικά λιπαρά και να προσδώσουν μια πιο επιθυμητή υφή στα τελικά προϊόντα. Τέτοιου είδους τρόφιμα είναι οι σκληρές μαργαρίνες (διατηρούνται εκτός ψυγείου), οι σφολιάτες, οι ζύμες για κρουασάν, τα κέικ, κάποια μαλακά μπισκότα.
ΤΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΟΥ?
Τα τρανς λιπαρά ανεβάζουν σημαντικά τα επίπεδα της ‘’κακής’’ LDL χοληστερόλης στο αίμα, χαμηλώνουν τα επίπεδα της ‘’καλής’’ HDL και αυξάνουν τη συγκέντρωση των τριγλυκεριδίων. Όλα τα παραπάνω αποτελούν σημαντικότατους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, την κυριότερη αιτία θανάτου στη χώρα μας.
ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΦΥΓΩ?
Αρχικά, πρέπει να μάθουμε να διαβάζουμε τις πληροφορίες που μας δίνονται από τις ετικέτες των τυποποιημένων τροφίμων. Αν διαβάσουμε τη φράση ‘’υδρογονωμένα λιπαρά’’, αποφεύγουμε να αγοράσουμε το τρόφιμο και ψάχνουμε για ένα αντίστοιχο χωρίς αυτό το συστατικό. Επίσης δεν καταναλώνουμε τυποποιημένα προϊόντα ζύμης όπως τυρόπιτες και κρουασάν, τηγανισμένα σνακ όπως πατατάκια και γαριδάκια, και αποφεύγουμε τα μενού των ταχυφαγείων. Δεν τηγανίζουμε τα τρόφιμα ακόμα και αν ετοιμάζουμε το φαγητό στο σπίτι, αλλά προτιμούμε το ψήσιμο και το βράσιμο. Έτσι, μπορούμε να μειώσουμε κατά πολύ την πρόσληψη τρανς λιπαρών κατά τη διάρκεια της ημέρας και να ανέβουμε ένα ακόμη σκαλοπάτι προς την υγιεινή διατροφή.
Θυμηθείτε: όταν αντιμετωπίζετε πρόβλημα υγείας να απευθύνεστε στον ειδικό. Το άρθρο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν περιέχει εξατομικευμένες οδηγίες.
ΠΗΓΕΣ: British Dietetic Association, www.bda.uk.com
World Health Organization, www.who.int