Η υψηλή αρτηριακή πίεση, γνωστή και ως υπέρταση, είναι μία παρεξηγημένη παθολογική κατάσταση. Αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν πως οι πάσχοντες από υπέρταση είναι άτομα νευρικά και αγχώδη, όμως η αλήθεια είναι πως ένα απολύτως ήρεμο και χαλαρό άτομο μπορεί να διαγνωσθεί με υπέρταση. Σύμφωνα με δεδομένα από τη μελέτη ”Αττική” που συλλέχθηκαν στη χώρα μας κατά την τελευταία δεκαετία, υπολογίζεται πως το 2006 το 46,5% των ενηλίκων ανδρών και το 34% των ενηλίκων γυναικών, κατοίκων του λεκανοπεδίου, έπασχαν από υπέρταση, πολλοί από αυτούς χωρίς να το γνωρίζουν.
Τι είναι όμως η αρτηριακή πίεση? Το οξυγόνο που προσλαμβάνουμε από την αναπνοή μεταφέρεται σε όλα τα όργανα του σώματός μας μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Για να το επιτύχει αυτό, η καρδιά μας χτυπά (συστέλλεται) και έτσι δημιουργεί κάποια πίεση η οποία σπρώχνει το αίμα μέσα στο δίκτυο των αγγείων μας. Η πίεση αυτή μετράται σε δύο στιγμές: τη στιγμή που η καρδιά συστέλλεται (συστολική ή ”μεγάλη” πίεση) και τη στιγμή που διαστέλλεται (διαστολική ή ”μικρή” πίεση). Όταν λοιπόν η πίεση που ασκείται στο εσωτερικό των αγγείων μας είναι υψηλή, διάφορα προβλήματα μπορούν να προκύψουν:
- Αδυναμία των αγγείων – Τα αγγεία έχουν μία φυσική ελαστικότητα. Όταν όμως πιέζονται πολύ, χάνουν αυτή τους την ιδιότητα και μπορούν να οδηγηθούν σε ρήξη, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου.
- Αθηροσκλήρωση – Μικρές βλάβες στο εσωτερικό των αγγείων τα κάνουν περισσότερο ευπαθή στη δημιουργία αθηρωματικών πλακών, τη συσσώρευση δηλαδή λιπιδίων που σκληραίνουν και τελικά ”βουλώνουν” τα αγγεία.
- Θρομβώσεις – Συχνά αίμα που έχει παγιδευτεί σε κάποιο αγγείο πήζει και δημιουργεί θρόμβο. Η υψηλή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε αποκόλληση του θρόμβου, ο οποίος στη συνέχεια να φράξει κάποιο άλλο μεγαλύτερο αγγείο του σώματος, όπως αυτά της καρδιάς και να οδηγήσει σε επεισόδιο εμφράγματος.
- Καταστροφή άλλων οργάνων – Τα όργανα των οποίων τα αγγεία έχουν πληγεί (πχ νεφρά, μάτια) τελικά δεν παίρνουν την ποσότητα οξυγόνου που χρειάζονται, οπότε οδηγούνται με τη σειρά τους σε μία προοδευτική φθορά.
Η ειδική διαιτητική αγωγή επιβάλλεται για όλους τους ασθενείς με υπέρταση, ενώ εκείνοι που πάσχουν από προ-υπέρταση (συστολική από 120 έως 140 mmHg και διαστολική από 80 έως 90 mmHg) πρέπει να ακολουθούν το ίδιο μοτίβο διατροφής, ώστε να μην επιβαρυνθεί η υγεία τους περαιτέρω. Παρακάτω παρουσιάζονται οι κυριότεροι στόχοι για τη θεραπεία της υπέρτασης. Τονίζεται ότι η εφαρμογή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το σύνολο της υγείας του ασθενούς (πχ συννοσηρότητα με Σακχαρώδη Διαβήτη ή νεφροπάθεια) και από τη φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται.
ΜΕΙΩΣΗ | |
|---|---|
| ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ | Μείωση σε περίπτωση παχυσαρκίας ή υπέρβαρου, σταδιακά, κατά ~10% σε 5 μήνες |
| ΑΛΚΟΟΛ | Εάν ήδη γίνεται κατανάλωση αλκοόλ, περιορισμός σε 2 μερίδες / ημέρα (άνδρες) και σε 1 μερίδα / ημέρα (γυναίκες). |
| ΝΑΤΡΙΟ | Συστατικό του αλατιού υπεύθυνο για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, συναντάται σε τυποποιημένα τρόφιμα. Προσοχή στην ανάγνωση των ετικετών. Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη 2300 mg / ημέρα ή και λιγότερο για ασθενείς σε αυξημένο κίνδυνο. |
ΑΥΞΗΣΗ | |
| ΚΑΛΙΟ | Αύξηση της πρόσληψής καλίου από φρέσκα λαχανικά και φρούτα: μπανάνα, πορτοκάλι, ντομάτα, πατάτα, λάχανο κτλ |
| ΜΑΓΝΗΣΙΟ | Αύξηση της πρόσληψής μαγνησίου από όσπρια και φρέσκα λαχανικά. |
| ΑΣΒΕΣΤΙΟ | Αύξηση της πρόσληψης ασβεστίου από άπαχα ή ημιαποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. |
| ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ | Αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών από ολικής αλέσεως προϊόντα, λαχανικά, φρούτα, όσπρια. |
Θυμηθείτε: όταν αντιμετωπίζετε πρόβλημα υγείας να απευθύνεστε στον ειδικό. Το άρθρο αυτό έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν περιέχει εξατομικευμένες οδηγίες.
ΠΗΓΕΣ:American Heart Association, www.heart.org
Dietary Therapy in Hypertension, Sacks F. & Campos H., N Engl J Med 2010:362:2102-12.
Prevalence and five-year incidence (2001-2006) of cardiovascular disease risk factors in a Greek sample: the ATTICA study, Panagiotakos et al., Hellenic J Cardiol. 2009 Sep-Oct;50(5):388-95